مقدمه :
پروار بندی زمانی اهمیت پیدا می کند که بهران میزان گوشت مطرح می شود
پروار بندی روش عملی برای بالا بردن میزان تولید گوشت کشورمی باشد.
زمان نامناسب کشتاریکی از دلایل مهم کاهش میزان گوشت کشور می باشد » کشتار باید زمانی صورت گیرد که بره ها به حداکثر رشد و ظرفیت تولید رسیده باشند « که کشتار بره های کم سن وسال وکم وزن باعث کاهش ظرفیت تولید گوست می شوند .
تقاضای مصرف کنندگان همچنان در حال افزایش است ولی هنوز کار چندانی برای تولید گوشت و این تقاضا ها نشده است.
دلایل عدم توازن بین تقاضای گوشت و تولید گوشت :

1. بی اطلاعی و بی توجهی مسئولان و دست اندرکاران و به حدر دادن سرمایه ملی از سوی آنان .
2. عدم حمایت از دامداران و ضعف بنیه مالی آنان
3. بی توجهی شدید نسبت به این شاخه از تولید در مقایسه با شاخه های دیگر تولید.
4. ضعف مراتع.
5. عدم حمایت از عشایر و ضعف بنیه مالی آنها و کاهش ذخایر پولی آنها در اواخر بهار (ضعف مراتع باعث فروش بیشترازحد بره ها در ابتدای تابستان شده است )
6. عدم توجه به اصلاح نژاد و خالص سازی نژاد های گوشتی »البته اگر بنوان به آنها گفت نژاد به خاطر ناخالصی های فراوان و تلاقی های بی رویه با نژاد های دیگر.« اما به هر حال دارای ظرفیت ژنتیکی بالایی باشند و تولید گوشت بالایی دارند مثل شال ?قزل ?مهربان ?مغانی و سنجابی.
7. سود جویی دلالان و قصابان و کشتار بره های کم سن وسال از سوی آنها برای سود بیشتر
این دلایل در نهایت باعث خصارت فراوان در امر تولید شده و جبران ان به سادگی امکان پزیرنمی باشد
مقدمات پروار بندی
خرید بره ها :در کشور ایران زمان زایش گوسفندان در اواخر زمستان تا اوایل بهار می باشد موقعی که علوفه سبز مراتع در دسترس دام قرار می گیرد و دام بتواند به اندازه کافی از مراتع استفاده کند معمولا شیر خوارگی بره ها از اواسط اردیبهشت تا پایان خرداد تمام می شود و دامدارانی که بنا به هر دلیلی قادر به نگهداری بره های خود نیستند اقدام به فروش بره ها می کنند که بهترین زمان خرید بره ها اوایل تیرماه تا اواسط تابستان می باشد (قیمت) .خرید این بره ها در میدان دام و یا اماکن دیگر صورت میگیرد .
جثه این بره هاکوچکتر بوده و وزنی حدود 15 تا 20 کیلوگرم دارند و قیمت این بره ها نسبت به قیمت پروارآنها پایین تر است
فصل پروار بندی در اوایل پاییز می باشد


نکات قابل توجه در زمان حمل و نقل :
1. :با وسیله نقلیه مناسب توجه به مسافت وتعداد دام باید از قطار یا کامیون ویا وانت استفاده کرد که مسافت های بیشتر از 750کیلومتر را بهتر است از قطار ویا کامیون های مخصوص حمل ونقل استفاده کرد
2.در صورت انتقال گوسفندها از استانی به استان دیگر چنانچه موضوع بیماری های عفونی مطرح باشد باید جواز حمل ونقل را از دامپزشکی دریافت کرد
3.از حمل دام در هوای خیلی سرد ویا خیلی گرم خوداری شود چرا که باعث با لا رفتن تلفات میشود
4. حدود 12 ساعت قبل از حرکت میزان کمتری اب و غذا در اختیار دام قرار دهیم و 2تا 3 ساعت قبل حرکت از دادن اب و علوفه سبز حتی المقدور جلوگیری شود
5. بستر مناسب برای کف کامیون انتخاب شود که میتوان از ماسه ویا ماسه با کاه ویا پوشال استفاده کرد وضخامت آن باید حدود 3تا4 سانتی متر باشد
6. پوشش مناسب کامیون برای جلوگیری از کوران در زمستان وتابش شدید آفتاب در تابستان


نکات قابل توجه در زمان پروار بندی
هزینه خرید بره ها حدود 50 تا 60 درصد کل هزینه ها را شامل می شود
بره های خریداری شده در اوایل تابستان باید تا اوایل پایز در چراگاهها نگهداری شود (به لحاظ رشد جسمانی وموجود بودن علوفه)
اما بره هایی که در فصل پایز خریداری میشود بلافاصله به پروار بسته می شود
بهترین شکل پروار بندی زمانی است که بره ها ابتدا 20تا 35 کیلو گرم وزن داشته باشند ودر زمان فروش 42تا 55 کیلو گرم وزن داشته باشند
بره هایی که به رشت کافی رسیده اند بهتر است با کاه و دانه های غلا ت چاق شوند
در زمان پروار دانه های غلات بلغور ویا له شوند( بخصوص زمان میشهای پیر و لاغر)
آزمایشهای تجربی نشان داده است که حد اکثر دوره پروار بندی 3 ماه تا 100 رئز می باشد

انواع روشهای پروار بندی
پروار بره های شیری :
1.روش معمولی:در این روش بره ها مستقیما از شیر مادر تغدیه می کنند و علاوه بر ان مقداری کنسانتره به صورت آزادانه در اختیار آنها قرار می گیردرشد نمو این بره ها بستگی زیادی به میزان شیر مادر و ترکیب ان دارد این بره ها در 3تا 4 ماهگی از مادر جدا می شوند و در 5 ماهگی که به وزن 45تا 50 کیلو گرم رسیدند به کشتار میرسند
2.روش زود از شیر گرفتن :(پرواربندی کنسانتره ای)
در این روش بره ها در سن 2تا 3 هفتگی از مادر جدا می شوند و آنها را به مصرف کنساتره با پروتئین 18 درصد عادت می دهند (مزیت این روش)
3.بره های شیر پروار :این روش در ارو پا مرسو م است ودر این روش بره ها فقط با شیر مادر تغذیه می شوند ودر 3 ماهگی وقتی که وزن انها به 20 کیلو گرم رسید کشتار می شوند
پرواربندی بره های معمولی به روش مرتع(پرواربندی مرتعی)
در این روش بره ها در 4 ماهگی تا 5 ماهگی خریداری شده و در مراتع مرغوب طبیعی و مصنو عی چرا می شوند و علاوه بر ان در وعده شبانه مقداری کنسانتره در اختیار بره ها قرار می دهند و و.زن این نوع بره ها در 7 تا 8 ماهگی در نژادهای سنگین به 45 تا 50 کیلو گرم می رسد . این نوع پروار بندی بیشتر برای بره هایی که در اواسط پاییز و اوایل زمستان متولد شده اند استفاده می شود وتا اواخر تابستان به کشتار می رسند
پروار گوسفندان جوان
در این نوع پروار بندی بره هایی که در تابستان خریداری ودر مرتع نگهداری کرده اند در سنین حدود 7 ماهگی در آغلهای باز ویا بسته به پروار می بندند. ودر سن 10 تا 11 ماهگی با وزن 55تا 60 کیلو گرم به کشتار می رسند .در این روش قسمت عمده غذا در این روش به صورت چربی ذخیره می شود وبهتر است در این روش از علوفه ارزان قیمت استفاده شود
پروار بندی گوسفندان پیر
گله داران میشهای پیر وقصر قوچهای پیر و شیشکهایی که از نظر گله داشتی نگهداری آنها مقرون به صرفه نمی باشد را به عنوان گوسفندان وازد از گله جدا می شوند ودر صورت توان تامین علوفه انها را برای مدتی نگهداری کرده وپروار می کنند.
این نوع گوسفندان رشد بدنی لازم را کرده اند واز نظر تولید گوشت وضریب تبدیل بسیار ضعیف می باشند وبیشتر مواد غذایی به صورت چربی در بدن ذخیره می شود
بهتر است برای پرواربندی این نوع گوسفندان از علوفه ارزان قیمت استفاده کرد(مثل پس چر غلات و....)

منبع :
1.اصول نگهداری و پرورش گوسفند،دکتر سعادت نوری ،م ،دکتر سیاه منصور،
2.جزوه درسی دکترطالب علی، عضوهیئت علمی دانشگاه کردستان