آیا شکلات موجب پوسیدگی دندان می شود؟
پوسیدگی نوعی بیماری چند عاملی و شایع‌ترین بیماری بشر است که بافت دندانی را درگیر می کند. مینا سخت‌ترین نسج بدن است که پوسته خارجی تاج دندان را پوشانیده است. سطح ریشه از ماده دیگری به نام سمان پوشیده شده است که ماده آهکی کمتری دارد. لایه زیر مینا و سمان، عاج است و در زیر عاج، عصب یا مغز دندان وجود دارد.
از مهم ترین عوامل مؤثر بر پوسیدگی، وجود رژیم غذایی حاوی مواد پوسیدگی زا، بهداشت ضعیف دهان و محرومیت از فلوراید است، هر چند تحقیقات اخیر عوامل دیگری از قبیل کیفیت و کمیت بزاق را نیز در ایجاد پوسیدگی دخیل می داند.
به طور معمول چند ساعت پس از تمیز کردن دندان‌ها، لایه نازکی سطح دندان‌ها را می پوشاند. هر چه زمان می گذرد، ترکیب میکروبی موجود روی این لایه تغییر می کند و باکتری‌های پوسیدگی زا تکثیر می شوند.
چنانچه فرد از موادغذایی پوسیدگی زا شامل کربوهیدرات های قابل تخمیر(مانند نشاسته، بیسکوییت و...) و مواد شیرین (قند، شکر، تنقلات شیرین و...) استفاده کند، این مواد به وسیله باکتری‌های پوسیدگی زای موجود در دهان تخمیر شده و اسید تولید می شود. اسید حاصل، مواد معدنی مینا، عاج و سمان را حل می کند و در نهایت روی دندان لکه‌های سفیدی تشکیل می شود (البته هر لکه سفیدی پوسیدگی نیست و در صورت تردید باید با دندانپزشک مشورت کرد).
در صورتی که رژیم غذایی فرد سرشار از مواد پوسیدگی زا باشد و این مواد مرتب مصرف شوند، روند پوسیدگی تسریع شده و این لکه‌های سفید به حفره تبدیل می شوند که در نهایت، موجب آسیب عصب دندان و بروز درد و ناراحتی می شود.
بنابراین یکی از راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان، کنترل مصرف شیرینی‌هاست. توجه به این امر مهم است که به خصوص مواد شیرینی که حالت چسبنده دارد، در شیار‌های سطح دندان نفوذ کرده و سخت‌تر از سایر مواد غذایی، از سطوح دندانی پاک می شوند.
لذا توصیه می شود که مصرف مواد غذایی شیرین، ترجیحاً در وعده‌های غذایی باشد و پس از مصرف دندان‌ها با مسواک و خمیر دندان حاوی فلوراید شسته شوند.
دکتر افسانه پاکدامن استادیار دانشکده
دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
موضوع مطلب :
