مضرات سیگار

سیگار و بیماریهای وابسته به آن :
کشیدن سیگار یکی از بزرگترین مشکلات بهداشتی قابل پیشگیری در جوامع مختلف میباشد مصرف سیگار به صورت یک عادت درجوامع مختلف و گروههای سنی مختلف در آمده است اغلب افراد سیگاری مدعی هستند که سیگار باعث کاهش عصبانیت و تنش و رفع اضطراب و خستگی و به آرامش رسیدن میشود. در تحقیقات اغلب ثابت شده است که شروع و سر آغاز مصرف دخانیات یک جنبه روانی دارد و سیگار تنها بطور موقت و گذرا اضطراب و عصبانیت را کاهش میدهد ولی ساعاتی بعد همان اضطراب و عصبانیت با شدت بیشتری بروز میکند.
خطرات سیگار:
احتمال سرطان ریه لب, دهان, حنجره, پانکراس , مثانه, ... با مصرف سیگار افزایش می یابد. حدود 8% سرطانهای ریه در رابطه با مصرف طولانی مدت سیگارمی باشند.
2. آمفیزم : تمامی سیگاریها به درجاتی از آمفیزم دچار میشوند. در این بیماری دیواره حباب چه های ریوی بتدریج از بین رفته و فرد مبتلا به تنگی نفس میشود. پیشروی این بیماری بستگی به تعداد سیگار در روز و تعداد روزهایی که مصرف میشود دارد
3.برونشیت مزمن: حدود 4/3 موارد علت این بیماری مصرف سیگار است این بیماری با دفع خلط فراوان و سرفه شروع میشود که ابتدا در فصول سرد سال است و سپس در تمام سال این علائم ادامه می یابد.
. سکته مغزی , حدود 4% سکته های مغزی در افراد زیر 65 سال با مصرف سیگار است.
5. گرفتاری های عروق محیطی : گرفتاری های عروق دستها و پاها و تنگی شریان این اندامها در اثر آترواسکلروز یا التهاب عروق ممکن است منجر به قطع عضو یا لنگیدن شود
* چگونه سیگار را ترک کنیم :
- ترک سیگار راحت است یک فرد ممکن است بارها سیگار را ترک کند ولی مهم اینست که فرد در ترک باقی بماند تا بتواند از اثرات مفید ترک سیگار بهره مند شود.
- مهمترین عامل در ترک سیگار اراده و تصمیم گیری خود فرد است و کمکها و روشهای ترک سیگار از اهمیت درجه دوم برخوردار است
- با توجه به این که سیگار از دیدگاه روانکاوی نیازهای دهانی را ارضا میکند بنابراین با مصرف تنقلات وآدامس می توان این نیاز را بر آورده ساخت.
- تا آنجا که ممکن است چیزی ارزشمند تر از سیگار را جایگزین سیگار کنید. مثلا سلامتی تان , قلبتان و... ورزش نیز متضمن آرامش و دوری از عصبانیت است با فرا گرفتن
راههای ایجاد آرامش و کاهش استرسها مانند پیاده روی , دوچرخه سواری , شنا و کوه پیمایی میتوان مصرف سیگار را کنترل کرد.
- در طول ترک سیگار سعی کنید روشهایی برای حل مشکلات خود فراهم آورید تا دوباره به سیگار روی نیاورید .
- یک روز تصمیم بگیرید که اصلا سیگار نکشید و این تاریخ را برای خودتان ثبت کنید و بخاطر بسپارید ولی اگر ترک یک باره سیگار برایتان مشکل است سعی کنید ابتدا تعداد آن را کم کرده و هر سیگار را نصفه خاموش کنید. هر بار نسبت به روز قبل تعداد سیگار کمتری بکشید.
- زمانی که میل شدید به کشیدن سیگار پیدا میکنید از جا بلند شوید , نفس عمیق بکشید, چند قدم راه بروید, به دستها پاها کشش دهید یا یک نوشیدنی مثل آب میوه میل کنید.
بدانید که نکته مهم قطع کامل سیگار است چون تعداد کم آن هم می تواند خطرناک باشد.
مطمئن باشید اگر بتوانید یک بار مبارزه کنید میتوانید برای همیشه با عادات بد خود مبارزه کنید. * نیکوتین موجود در سیگار یک عامل اعتیاد آور است و بسیار ی از کسانی که سیگار را ترک کرده اند و بعدا برای سر گرمی یک یا چند سیگار کشیده اند مجددا تبدیل به سیگاریهای قهار شده اند پس بهتر است بعد از ترک سیگار حتی برای سرگرمی هم سیگار کشیده نشود.
در سیـگار حـدود 4000 مـاده شـیمـیایی خطرناک همچونآمونیاک، سرب و آرسنیک موجود میباشد اما مـاده ای کـهسبب میگردد افراد بدنبال سیگار گرایش یابنـد نـیـکوتـیـناسـت. نیـکوتـیـن از بـرگـهـای گیاه تنباکو بدست می آیـد.نیکوتین یک آلکولوئید (شبه قلیا) بسـیـار سـمی و روغـنمانند میباشد. نیکوتین تاثیر مضاعف تحریک و سرکوب گردر بـدن دارد. یـک نـخ سـیگار حاوی 8 الی 20 میـلی گـرمنیکوتین است که تنها 1 میلی گـرم آن هنـگـام کـشــیدنسیـگــار جذب بدن می گردد. شایان ذکر است کـه تـنـهـا2 الی 5 میلی گرم نیکوتین سبب تهوع و استفراغ و تنها60 میلی گرم از این ماده مرگ آور میباشد. راه های ورودنیکوتین به بدن 3 طریق میباشد:
جذب از طریق پوست
جذب از طریق ریه ها
جذب از طریق غشاء مخاطی بینی و دهان
بیـشتـرین جـذب نیـکوتین از طریق استنشاق و آلوئولهای (کیسـه های ریـز هـوایـی که تبادل گازها در آن ها صورت میگیرد) ریه می بـاشد. نیـکوتین پس از ورود به جریان خون مستقیما و سریعا به مغز میرسد و سپس در تمام بدن منتشر میگردد. تـنها 10 الی 15ثانیه زمان کافی است که پس از اولین پک شما به سیگار نیکوتین به مغز شما برســد. مهمتریت اثر نیکوتین نیز بر روی مغز اعمال میگردد اثراتی که باعث:
1- احساس لذت و خوشایند از کشیدن سیگار2- احساس تحریک پذیری پس از ترک سیگار
میگردد. نیمه عمر نیکوتین در بدن 1 ساعت می بـاشد بـدین مــفهوم که پس از سپری شدن 6 ساعت از کشیدن سیگار تنها در حدود 0.031 میلیـگرم از 1 میلی گرم نیکوتین جذب شده در بدن باقی خواهد ماند. بدن از طرق زیر از شر نیکوتین خلاص میگردد:
1- 80 درصد نیکوتین توسط آنزیمهای کبد تجزیه میگردد.2- نیکوتین در ششها متابولیزه شده و به کوتینین و اکسید نیکوتین تبدیل میگردد.3- کوتینین و دیگر مواد متابولیزه و باقی مانده نیکوتین نیزتوسط کـلـیه هـا ----- شده و از طریق ادرار دفع میگردند.
نیمه عمر کوتینین 24 ساعت میباشد بنابراین با آزمایش ادرار حتی تا 2 روز بعد قادر می بـاشید تشخیص دهید فرد اخیرا سیگار کشیده یا خیر.
برخی افراد کبدشان آنزیم کمتری به مـنـظور تــجزیه نیکوتین ترشح کرده بنابراین اینگونه افراد در روز به تعداد سیگار کمتری برای تداوم اثرات سیگار نیازمندند.
افرادی که بطور مداوم سیگار می کشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـیکوتین مقاومت حاصل کرده و برای دستیابی به اثرات سیگار به تعداد سیگار بیشتری نیاز دارند.
اثرات نیکوتین بر بدن نیکوتین عملکرد بدن و مغز شما را دگرگون میـکـند. نتیجهنـهایـی متناقض میباشد: نیکوتین هم نیرو بخش و محرکو هم سرکوبگر و آرامش دهنـده اسـت. نـیکوتین اثرات زیررا در بدن ایجاد میکند:
1- نـیـکوتـین سبـب تـرشـح فـوری آدرنالین می گردد. با اثر آدرنالین هنگامی کـه شـمـا وحشتزده هستید و یا حالت هجومی پیدا میکنید آشنا هستید: ضربان قــلبتان سریعتر شده، افزایش فشار خون، تنفس سریع و کم عمق، افزایش گلوکز خون، کـاهـش دمای پـوسـت، تحریک سیستم عصبی مرکزی. خـود نیـکوتـیـن نـیز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولین میگردد (انسولین قند خون را کاهش میدهد) بـنابراین نیکوتین سبب میـشـود گلوکز بیش از معمول در خون وجود داشته باشد که بـاعث مـی گــردد شـخـص احساس گرسنگی کمتری کند.
2- نیکوتین متابولیسم پایه را افزایش می دهد یعنی فرد کالری بیشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراین به مرور زمان وزنشان کاهش خواهد یافت.
3- نیکوتین سبب افزایش ترشح استیل کولین می گردد .افزایش استیل کولیــن باعــث افزایش فعالیتهای نورونهای مغزی، بهبود سرعت عمل واکنش شما به محرکات، افزایش توانایی تمرکز کردن میشود.
4- افزایش ترشح دپامین: این همان عاملی است که به فرد در پـی اسـتـعـمـال سـیگار حس خوشی و نشاط میدهد.
5- سبب آزاد سازی گلوتامات که سبب افزایش یادگیری و حافظه می گردد.
6- افـزایش تـرشـح آنـدروفـیـن. آندروفین یک مسکن درد طبیعی بدن است و خـاصـیـتـی همچون مرفین دارد.
اما در دراز مدت نیکوتین اثرات مخرب زیر را بدنبال دارد:
1- فشار خون بالا.2- انسداد عروق خونی و در پی آن سکته قلبی و مغزی.3- کاهش ویتامین C.4- کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن.5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ریه.6- برونشیت و آمفیزم.7- زخم معده.8- کاهش وزن.9- کاهش حواس بویایی و چشایی.10- چین و چروک پوست .11- ناباروری در مردان.
) سیگارها داراى ???? ترکیب شیمیایى متفاوت هستند که ??مورد آن ها سمى هستند و به همین دلیل خطر ابتلا به سرطان ، بیمارى قلبى، سکته، عقیم شدن، افزایش فشار خون، مشکلات باردارى، بیمارى هاى لثه، بیمارى هاى دندان، مسدود شدن شریان ها، زخم معده و آب مروارید چشم را افزایش مى دهد.بسیارى از افراد نمى دانند که سیگار حتى روى استخوان هاى آنها نیز تأثیر مى گذارد و استخوان هاى افراد سیگارى حجم و ضخامت کمترى دارد و همین امر با شکستگى، عدم بهبود سریع و حتى بیمارى پوکى استخوان در آن ها مى شود. افراد سیگارى حتى هنگام راه رفتن و بالا و پایین رفتن از پله نیز دچار مشکل نفس تنگى مى شوند و نمى توانند حتى براى مدت کوتاهى بدوند، اما به محض این که سیگار را کنار بگذارید متوجه تغییرات در بدن خود و نفس کشیدن خود مى شوید و براحتى حتى براى مدت طولانى بدون نفس تنگى مى توانید بدوید و یا از پله ها بالا و پایین بروید. لازم به ذکر است که سیگار تنها براى فرد سیگارى مضر نیست و روى اطرافیان که در کنار وى هستند نیز تأثیر مى گذارد. سالانه بیش از ???? نفر در اثر ابتلا به بیمارى سرطان و بیش از ?? هزار نفر در اثر ابتلا به بیمارى قلبى جان خود را از دست مى دهند در حالى که حتى یک بار هم سیگار نکشیده اند بلکه با فردى سیگارى زندگى و همنشینى کرده اند. به همین دلیل است که کشیدن سیگار در اماکن عمومى ممنوع شده است.شما الگوى فرزندان جوان خود هستید،؛ فکر نکنید که اگر به فرزند یا نوه خود بگویید سیگار نکشید در حالى که این رفتار را دائماً از شما مشاهده مى کند، موفق خواهید شد. خودتان را گول نزنید زیرا وقتى شما سیگار مى کشید، این پیغام را به او انتقال مى دهید که خطرناک نیست و ضررى ندارد. تحقیقات نشان داده فرزندان افراد سیگارى ? برابر بیشتر از بقیه سیگارى هستند.هزارها دلیل مهم دیگر براى ترک سیگار و رهایى از مشکلات و مضرات آن وجود دارد، هیچ وقت ترک عادت هاى بد دیر نیست. از همین امروز ترک سیگار را در برنامه خود قرار دهید و سعى کنید هر چه زودتر این کار را انجام دهید.
مصرف هر نوع دخانیات مانند سیگار ، پیپ ، قلیان ، و چوپق برای سلامتی ضرر دارد .قلب ، عروق و ریه بیشترین آسیب را در اثر استعمال دخانیات پیدا می کنند. اینجا مختصری در مورد سیگار توضیح می دهیم :
مضرات سیگار اثرات اشاره می کنیم :
*سموم موجود در دود سیگار ، باعث سرطانهای ریه ، گلو، دهان ، مثانه ، کلیه و غیره میشوند .

*مواد موجود در سیگار ، ضربان قلب و فشار خون را بالا می برد، روی قلب و عروق خونی فشار می آورد و خطر سکته های مغزی را بیشتر میکند .* با مصرف سیگار خون و اکسیژن کمتری به دستها و پا ها می رسد و ممکن است باعث سیاه شدن و قطع انگشتان شود.
* گاز های سمی موجود در سیگار ، بصورت لایه ای ، داخل راههای تنفسی و ریه ها را می پوشاند . همانند دوده ای که در دود کش بخاری می نشیند .* سیگار بروز پوکی استخوان را تسریع می کند .
* دود سیگار باعث بیماری لثه ها ، خرابی و زرد شدن دندان ها بوی بد دهان وخشکی دهان می شود .
* افراد سیگاری مزه غذا ها را خوب متوجه نمی شوند .
* سیگار گردش خون را ضعیف می کند و باعث بد رنگی و چروکیدگی پوست صورت می شود.
* سیگار یکی از ععل ایجاد ناتوانی جنسی در مردان است .
* احتمال پائسگی زود رس در زنان سیگاری بیشتر است .
علیرغم این همه مضرات چرا بعضی ها سیگار می کشند ؟
* بسیاری از سیگاریها فکر می کنند سیگار به آنها آرامش می دهد ؛ اما آیا فردی که دچار عوارض سیگار شده آرامش خواهد داشت ؟
* گروهی نیز میگویند به کشیدن سیگار عادت کرده اند بنابراین این کار را ادامه می دهند .این افراد باید بدانند که هر چه تعداد و مدت سیگار کشیدن بیشتر باشد ، عوارض آن شدید تر خواهد بود . از طرف دیگر نباید نا لمید باشند ؛ زیرا امکان ترک سیگار ، در هر سنی وجود دارد . پس در هر زمانی که سیگار را ترک کنید جلوی اثرات تخریبی آن را گرفته اید .
* بعضی دیگر دوست دارند سیگار بکشند و به سلامتی خود اهمیت نمی دهند . این افراد باید متوجه باشند که اثرات سرطان زایی و سایر مضرات ناشی از دود سیگار ، برای اطرافیان فرد سیگاری ، بیشتر از خود اوست . دود سیگار افراد سیگاری ، به کودکان و زنان باردار بیشتر از سایر افراد آسیب می رساند.
چگونه سیگار را ترک کنیم ؟* ابتدا برای ترک سیگار تصمیم بگیرید و سپس زمان خاصی را برای این کار انتخاب کنید .*راههای زیادی برای ترک سیگار وجود دارد . برای هر فرد یکی از این راهها مناسب است . 1- راه اول این است که از یک روز معین ترک سیگار را شروع کنید و دیگر اصلا سیگار نکشید و در این تصمیم خود محکم باشید . در این صورت یکباره سیگار را ترک خواهید کرد . 2- راه دوم اینکه سیگار را کم کم ترک کنید : برای این کار می توانید :
- میزان مصرف روزانه سیگار را کم کنید .- مکان همیشگی سیگار کشیدن را عوض کنید .- زمان همییشگی سیگار کشیدن را به تاخیر بیندازید .- سیگارتان را وقتی نصفه شد خاموش کنید .در نهایت سیگار را کاملا کنار بگذارید .


* اگر نیازی دارید دستهایتان مشغول باشند ، گرفتن قلم ، کلید یا تسبیح در دست را امتحان کنید .*با ترک سیگار ممکن است میل شدید به کشیدن سیگار پیدا کنید ، در این صورت انجام کارهای زیر می تواند بشما کمک کند .

-دو بار پشت سر هم یک نفس عمیق بکشید .- یک لیوان آب یا نوشیدنی دیگر بنوشید .- کار دیگری انجام دهید به عنوان مثال از خانه بیرون بروید و قدم بزنید .- بضرر های سیگار کشیدن فکر کنید . * اگر کسی به شما سیگار تعارف کرد ، بدون ترددید بگویید : نه ! من سیگار نمی کشم .*اگر قبلا زیاد سیگار میکشیدید ممکن است برای ترک ، نیاز به استفاده از آدامس نیکوتین دار داشته باشید . در باره چگونگی مصرف آن ، از پزشک یا داروساز استفاده کنید . * اگر پس از ترک سیگار ، بار دیگر کشیدن سیگار را شروع کردید ، دلسرد نشوید.در وقت مناسب دیگری مجددا ترک سیگار را شروع کنید .
برخی از اثرات ترک سیگار
* 20 دقیقه بعد از ترک سیگار ،فشار خون و ضربان قلب به حد طبیعی برمیگردد.* 8 ساعت پس از ترک سیگار ،مقدار اکسیژن خون به حد طبیعی برمی گردد.* 24 ساعت پس از ترک سیگار ، اثرات آن از ریه ها کم کم پاک می شود .*48 ساعت پس از ترک سیگار قدرت چشایی و بویایی بهتر می شود .* 72 ساعت پس از ترک سیگار ، تنفس راحت تر می شود . * 2 تا 12 هفته پس از ترک سیگار ، گردش خون بهتر می شود. * 3 تا 6 ماه بعد از ترک سیگار ، سرفه، خس خس و مشکلات تنفسی خوب می شود .
*5 سال پس از ترک سیگار ، خطر حمله قلبی نصف یک فرد سیگاری می شود . * 10 سال پس از ترک سیگار ، خطر سرطان ریه نصف یک فرد سیگاری می شود و خطر سکته قلبی ، مانند کسی است که هرگز سیگار نکشیده است . سیگار کشیدن نه تنها سلامتی خود فرد را به خطر می اندازد بلکه تجاوز آشکار به حقوق دیگران به خصوص کودکان است .
مصرف سیگار و پیامدهای آن
امروزه سیگار به عنوان یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر انسان ها و در عین حال تنها علت قابل پیشگیری مرگ و میر و ناتوانی در دنیا محسوب می شود و سالانه جان میلیون ها نفر بر اثر استعمال سیگار به مخاطره می افتد. آمار افراد سیگاری در دنیا حدود1 میلیارد و200 میلیون نفر است که800 میلیون نفر از آنان متعلق به کشورهای در حال توسعه هستند. این آمار نشان دهنده افزایش روز افزون تعداد افراد سیگاری به ویژه زنان جوان در کشورهای در حال توسعه است.بر اساس تحقیقات سازمان بهداشت جهانی 6/14 درصد از ایرانیان در فاصله سنی15 تا69 ساله سیگار می کشند.سالانه در دنیا سیگار باعث مرگ4 میلیون و800 هزار نفر می شود که این مرگ و میرها در کشورهای در حال توسعه بیشتر رخ می دهد. تخمین زده می شود تا سال2030 میلادی، سالانه10 میلیون نفر بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست خواهند داد70 درصد از این تعداد مربوط به کشورهای در حال توسعه خواهد بود.در ایران هر سال حدود50 هزار نفر در اثر استعمال سیگار جان خود را از دست می دهند. هم چنین بالاترین میزان مرگ و میر ناشی از سرطان قسمت های فوقانی دستگاه تنفس (لب، دهان، حلق) و سرطان قسمت های تحتانی دستگاه تنفس (نای، ریه، برونش) در میان کشورهای خاورمیانه متعلق به ایران است.حدود80 تا90 درصد سیگاری های حرفه ای، قبل از20 سالگی شروع به کشیدن سیگار کرده اند و در این میان جوانان15 تا24 ساله بیشتر از سایر سنین برای اولین بار سیگار را تجربه می کنند. با این وجود اتخاذ راهکارهایی به منظور پیشگیری از این معضل ضروری به نظر می رسد.

یکی از مهم ترین راهکارها برای پیشگیری از اعتیاد به سیگار، آموزش نوجوانان در معرض خطر است. دوران مدرسه بهترین زمان برنامه ریزی و آموزش برای جلوگیری از گرایش و اقدام به چنین رفتارهایی می باشد. چه عواملی باعث گرایش به مصرف سیگار را در نوجوانان می شود؟ بیشتر دختران و پسران جوان سیگاری معتقدند که سیگار برای سلامتی آنها مضر نیست. این نگرش در جوانانی که از کودکی پدر و مادر سیگاری خود را دیده اند و با این رفتار خو گرفته اند تقویت می شود. گاهی ترغیب اطرافیان می تواند عامل اصلی ایجاد این گرایش در فرد شود. اغلب جوانان در اقشار پایین فرهنگی سیگار را به عنوان وسیله ای برای کسب و ارتقای جایگاه اجتماعی جدی تر قلمداد کرده و با همین نگرش آن را تجربه می کنند. گاهی افراد بنا به تصورهای نادرست خود از آن به عنوان آرام بخشی برای کاهش استرس و اضطراب استفاده می کنند. آمار نشان می دهد دو سوم نوجوانان در16 سالگی برای اولین بار، کشیدن سیگار را تجربه کرده اند. میزان استفاده از سیگار در پسران بیشتر از دختران بوده و پسران در سنین پایین تری کشیدن سیگار را شروع می کنند. مواد تشکیل دهنده سیگار و مضرات آن سیگار از توتون، کاغذ، مواد نگهدارنده و اسانس تشکیل یافته است. در درجه حرارت بالا ترکیبات سیگار تغییر کرده و تبدیل به مواد سرطان زا می شوند. مواد سمی موجود در سیگار عبارتند از ترکیبات گازی (مونوکسید کربن، فرمالدئید و...) و ترکیبات ذره ای (نیکوتین، قطران و...). مونوکسید کربن حاصل از دود سیگار بعد از ورود به ریه ها، با هموگلوبین خون ترکیب شده و جای اکسیژن را می گیرد. به عبارتی هموگلوبین به جای ترکیب با اکسیژن با مونوکسیدکربن اتصال برقرار کرده و به طبع آن اکسیژن کمی به اعضای بدن خواهد رسید. نتیجه این کمبود اکسیژن، خستگی، ضعف عضلانی و مشکلات تنفسی می باشد. بدن برای مقابله با این وضعیت گلبول قرمز بیشتری تولید می کند تا از این طریق کمبود اکسیژن خود را جبران کند و این حالت منجر به غلظت خون و یا پلی سایتمی می شود. از میان عوامل ذره ای سیگار، نیکوتین تنها بخش اعتیادآور سیگار است. نیکوتین با تاثیر روی سیستم قلبی و عروقی، به بالا رفتن فشار خون و افزایش ضربان قلب کمک کرده و این امر موجب بروز بیماری های قلبی عروقی خواهد شد. نیکوتین هم چنین روی سیستم اعصاب مرکزی اثر گذاشته و باعث لرزش، تشنج، فلج عضلات و مرگ می شود. بسیاری از افراد به ویژه جوانان بر این باورند که مصرف قلیان بی ضرر است و وجود آب در قلیان را دلیلی بر بی خطر بودن آن می دانند. این تصور نه تنها به هیچ عنوان درست نیست بلکه اسانس هایی که به تنباکو های امروزی اضافه می شود کاملاً سرطان زا هستند. تاثیر سیگار بر تمامی ارگان های بدن به نحوی است که تقریباً هیچ ارگانی را نمی توان یافت که از آثار سو سیگار در امان باشد. قربانیان مصرف سیگار
امروزه از هر3 نفر که می میرند یک نفر مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستند. سیگار اصلی ترین عامل ایجاد کننده این بیماری است. بیماری های قلبی نظیر انسداد عروق قلب و سکته قلبی جان تعداد زیادی از مردم را تهدید می کند. در سال2000 میلادی، 5 میلیون نفر بر اثر استعمال سیگار جان باختند. از این تعداد افراد حدود 7/2 میلیون نفر در اثر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی حاصل از مصرف سیگار جان باختند، یک میلیون نفر در اثر ابتلا به بیماری های ریوی جان خود را از دست دادند و850 هزار نفر در اثر ابتلا به سرطان ریه درگذشته اند. بیماری های حاصل از مصرف سیگار مصرف1 تا14 نخ سیگار در روز احتمال ابتلا به سرطان ریه را8 برابر می کند و اگر این تعداد سیگار مصرفی به25 نخ در روز برسد، احتمال ابتلا به سرطان ریه25 برابر خواهد شد. اگر شخصی علاوه بر سیگار از الکل و پیپ هم استفاده کند شانس ابتلا به سرطان ریه، لب، دهان، گلو در وی دو چندان می شود.
کشیدن سیگار شایع ترین عامل شناخته شده ای است که با برونشیت مزمن و آمفیزم ارتباط دارد.90 درصد بیمارانی که بیماری مزمن ریوی دارند، مصرف کنندگان قبلی یا فعلی توتون هستند. کشیدن سیگار برای مدت طولانی حرکت مژک های سلول های اپیتلیال تنفسی را مختل کرده و شخص را مستعد ابتلا به بیماری های ریوی می کند. بیماری های ریوی حاصل از استعمال سیگار می تواند، تمامی ارگان های بدن را درگیر کند. وظیفه مهم ریه، رساندن اکسیژن به تمام اعضای بدن است. به این ترتیب که فقر اکسیژن، بیماری ها و ناتوانی های زیادی ایجاد می شود. سیگار نه تنها باعث افزایش انواع بیماری ها وسرطان های ریه می شود بلکه احتمال ابتلا به سرطان هایی نظیر پانکراس، کلیه، کبد، خون، معده، مثانه، دهان، لب و گلو نیز چند برابر می کند. یکی از اعضای حیاتی که در اثر مصرف سیگار دچار اختلال عملکرد می شود مغز است. بر اثر کاهش اکسیژن مغز، احتمال ابتلا به آلزایمر (از دست دادن حافظه، عدم تشخیص زمان، مکان و جهت و ...) دو برابر افراد عادی می شود. هم چنین سیگار باعث از دست دادن بافت استخوانی شده و پوکی استخوان و شکستگی های استخوان را نیز افزایش می دهد. با مصرف سیگار، جریان خون در دهان کاهش یافته و احتمال ابتلا به بیمارهای دهان و دندان نیز افزایش می یابد. به طوری که آمار نشان می دهد افراد سیگاری بیشتر از افراد عادی دندان های خود را از دست می دهند، رنگ دندان هایشان تیره می شود و بیماری های دهان و دندان به صورت شدیدی در آنها بروز می کند. حتی در کاشت دندان نیز افراد سیگاری با شکست بیشتری مواجه می شوند. به علت عدم اکسیژن رسانی مناسب، ترمیم زخم در افراد سیگاری با80 درصد تاخیر صورت می گیرد. بنابراین در صورت انجام عمل جراحی، این افراد باید بسیار مراقب زخم و عفونت ناشی از عمل جراحی باشند. به علت افت جریان خون پوستی و اثری که سیگار بر روی آنزیم های پوستی دارد، پوست افراد سیگاری تیره تر و دارای چین و چروک بیشتری هستند. هم چنین سیگار مهم ترین عامل بروز سرطان معده و مری بوده و در بروز بیماری های چشم نظیر آب مروارید نیز موثر است. با توجه به رشد روز افزون تعداد زنان جوان سیگاری در سال های نه چندان دور با یک اپیدمی سرطان ریه در زنان جوان روبرو خواهیم شد. زیرا زنان سیگاری دو برابر مردان سیگاری شانس ابتلا به سرطان ریه را دارند. زنانی که سیگار می کشند، بیشتر در معرض حملات قلبی، انواع سرطان ها و مشکلات دهان و ریه قرار دارند. آمار نشان می دهد که از سال1987 به بعد سرطان ریه حتی بیشتر از سرطان سینه جان زنان را در معرض خطر قرار داده است. سیگار روی باروری زنان نیز تاثیر داشته و حتی در طی حاملگی احتمال زایمان زودرس، مرگ جنین و تولد نوزاد با وزن کم را افزایش می دهد. زنانی که علاوه بر سیگار از قرص های ضد باروری نیز استفاده می کنند، ده برابر افراد عادی دچار حمله قلبی می شوند. سیگار علاوه بر فرد سیگاری به اطرافیان و افراد خانواده او آسیب های فراوان می رساند و آنها ناخواسته مبتلا به بیماری هایی به مراتب شدیدتر از بیماری های فرد سیگاری می شوند. تحقیقات انجام شده حاکی است که برونشیت مزمن، عفونت ریه، آسم و سایر بیماری های مزمن ریوی در بچه هایی که والدین آنها سیگار می کشند بیشتر دیده می شود. و حتی شانس ابتلا به سرطان های مختلف نیز در این بچه ها بالاتر است. بسیاری از اطرافیان فرد سیگاری از تحریک چشم ها، بینی، گلو، کاهش عملکرد ریه، افزایش ابتلا به آسم و شدت حملات آن شکایت دارند. آزمایشات نشان می دهد که احتمال ابتلا به بیماری های عروق قلبی در سیگاری های غیر فعال (افراد در معرض دود سیگار) بیشتر است. سالانه میلیون ها نفر در سراسر جهان در معرض ابتلا به بیماری های عروق قلبی هستند این افراد مستعد ابتلا به سرطان های مختلف، به ویژه سرطان ریه نیز هستند. ترک سیگار همان طور که گفته شد مصرف سیگار به مدت طولانی تغییرات مخربی در ریه ایجاد می کند. بعد از ترک سیگار از روند تخریب ریه جلوگیری شده و ریه به تدریج شروع به ترمیم خود می کند و در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان ریه و پیشرفت سرطان ریه کم تر می شود. ترک سیگار علاوه بر کاهش سرطان ریه، احتمال ابتلا به سرطان های قسمت های دیگر، بیماری های عروقی، مغزی و تنفسی را نیز از بین می برد. به علت اعتیادآور بودن نیکوتین موجود در سیگار برای ترک سیگار اقدامات خاصی باید انجام گیرد. قدم اول برای ترک سیگار ایجاد آمادگی در فرد سیگاری است. ابتدا باید تاریخ مشخصی برای ترک سیگار تعیین شود. - در صورت امکان با یکی از دوستان سیگاری خود مشورت کرده و هر دو همزمان با هم اقدام به ترک کنید. - توجه داشته باشید چرا اقدام به ترک می کنید و در چه زمانی می خواهید به طور کامل سیگار را کنار بگذارید.
- کارهایی که در حین انجام آنها سیگار کشیده می شود مشخص کنید. به عنوان مثال رانندگی. - سعی کنید عادت های ناخودآگاه خود را که در حین مصرف سیگار انجام می دهید، تغییر دهید. (مثلاً سیگار را در جای دیگری نگه دارید، در جیب دیگر شلوار یا کت و یا با دست دیگر سیگار بکشید.) - وقتی در حال کشیدن سیگار هستید، هیچ کار دیگری انجام ندهید و فقط به سیگار فکر کنید. - فقط در جای خاصی سیگار بکشید و هیچ گاه در منزل سیگار نکشید. خود را مقید کنید که فقط در بالکن و یا حیاط اقدام به کشیدن سیگار کنید. - هر گاه هوس کردید سیگار را روشن کنید، چند دقیقه صبر کنید وسعی کنید به جای کشیدن سیگار کار دیگری انجام دهید. به عنوان مثال یک لیوان آب خنک بخورید ویا آدامس بجویدو یا از آبنبات و یا خلال دندان استفاده کنید. - سیگار را در زمان مشخصی خریداری کرده و سعی کنید نوع سیگار مصرفی را به سیگاری که علاقه ای به آن ندارید تغییر دهید. - اواخر هر روز در صورت نکشیدن سیگار به خود پاداش دهید. مثلاً یک فیلم زیبا و یا یک غذای خوشمزه. - سعی کنید ورزش کنید، به ویژه پیاده روی ویا دوچرخه سواری. - به نتایج مثبت ترک سیگار فکر کنید. این که چقدر به خود و خانواده اتان علاقه دارید و به سلامت آنها اهمیت می دهید. افکار مثبت به شما کمک زیادی خواهند کرد. - به طور منظم غذا بخورید. زیرا گاهی احساس گرسنگی با هوس سیگار کشیدن اشتباه می شود. - ظرفی را در نظر بگیرید و پولی که هر هفته با آن سیگار می خریدید، در آن بیاندازید. - اجازه دهید تمام افراد خانواده، دوستان و آشنایان بدانند که شما در حال ترک سیگار هستید، زیرا افراد زیادی از شما حمایت خواهند کرد. - خیلی از دوستان سیگاری شما مایلند بدانند شما چطور موفق به ترک آن شده اید، با آنها صحبت کنید. در حقیقت افرادی که به مدت طولانی موفق به ترک سیگار شده اند، از حمایت قوی دوستان و خانواده برخوردار بوده اند. - اگر احیاناً گاهی سیگار کشیدید، نگران نشوید، اغلب کسانی که موفق به ترک کامل شده اند چند بار اقدام به ترک کرده اند.
در هر صورت با توجه به اثر اعتیاد آور نیکوتین، با قطع مصرف سیگار، علائمی به صورت تحریک پذیری، عدم تمرکز، افزایش اشتها و هوس کشیدن سیگار به وجود خواهد آمد. این مسائل کاملاً طبیعی و البته زود گذر است. برای کمتر شدن این علائم، می توان نیکوتین سیگار را با روش های دیگر جایگزین کرد. روش NRT (Nicotin Replacement Therapy) جایگزین کردن نیکوتین سیگار با منابع دیگری غیر از سیگار است. آسان ترین روش ترک سیگار استفاده از آدامس نیکوتین و یا برچسب های پوستی نیکوتین است که فرد در هنگام هوس سیگار می تواند از آنها استفاده کند و به دلیل تغییر رفتار سیگار کشیدن کمک زیادی به فرد می کند. البته روش های دیگری نظیر استفاده از اسپری های نیکوتین نیز وجود دارد که توسط پزشک باید تجویز شود. هدف اصلی NRT از بین بردن رفتار سیگار کشیدن است. گرچه اعتیاد به نیکوتین ممکن است مدتی باقی بماند، اما برای ترک سیگار نیکوتین جایگزین را نیز به تدریج باید قطع کرد.

? نیکوتین و مضرات آن در سیـگار حـدود 4000 مـاده شـیمـیایی خطرناک همچون آمونیاک، سرب و آرسنیک موجود میباشد اما مـاده ای کـه سبب میگردد افراد بدنبال سیگار گرایش یابنـد نـیـکوتـیـناسـت. نیـکوتـیـن از بـرگـهـای گیاه تنباکو بدست می آیـد. نیکوتین یک آلکولوئید (شبه قلیا) بسـیـار سـمی و روغـنمانند میباشد. نیکوتین تاثیر مضاعف تحریک و سرکوب گر در بـدن دارد. یـک نـخ سـیگار حاوی 8 الی 20 میـلی گـرمنیکوتین است که تنها 1 میلی گـرم آن هنـگـام کـشــیدن سیـگــار جذب بدن می گردد. شایان ذکر است کـه تـنـهـا2 الی 5 میلی گرم نیکوتین سبب تهوع و استفراغ و تنها 60 میلی گرم از این ماده مرگ آور میباشد. راه های ورودنیکوتین به بدن 3 طریق میباشد: • جذب از طریق پوست • جذب از طریق ریه ها • جذب از طریق غشاء مخاطی بینی و دهان بیـشتـرین جـذب نیـکوتین از طریق استنشاق و آلوئولهای (کیسـه های ریـز هـوایـی که تبادل گازها در آن ها صورت میگیرد) ریه می بـاشد. نیـکوتین پس از ورود به جریان خون مستقیما و سریعا به مغز میرسد و سپس در تمام بدن منتشر میگردد. تـنها 10 الی 15ثانیه زمان کافی است که پس از اولین پک شما به سیگار نیکوتین به مغز شما برســد. مهمتریت اثر نیکوتین نیز بر روی مغز اعمال میگردد اثراتی که باعث: 1- احساس لذت و خوشایند از کشیدن سیگار 2- احساس تحریک پذیری پس از ترک سیگار میگردد. نیمه عمر نیکوتین در بدن 1 ساعت می بـاشد بـدین مــفهوم که پس از سپری شدن 6 ساعت از کشیدن سیگار تنها در حدود 0.031 میلیـگرم از 1 میلی گرم نیکوتین جذب شده در بدن باقی خواهد ماند. بدن از طرق زیر از شر نیکوتین خلاص میگردد: 1- 80 درصد نیکوتین توسط آنزیمهای کبد تجزیه میگردد. 2- نیکوتین در ششها متابولیزه شده و به کوتینین و اکسید نیکوتین تبدیل میگردد. 3- کوتینین و دیگر مواد متابولیزه و باقی مانده نیکوتین نیزتوسط کـلـیه هـا ----- شده و از طریق ادرار دفع میگردند. • نیمه عمر کوتینین 24 ساعت میباشد بنابراین با آزمایش ادرار حتی تا 2 روز بعد قادر می بـاشید تشخیص دهید فرد اخیرا سیگار کشیده یا خیر. • برخی افراد کبدشان آنزیم کمتری به مـنـظور تــجزیه نیکوتین ترشح کرده بنابراین اینگونه افراد در روز به تعداد سیگار کمتری برای تداوم اثرات سیگار نیازمندند. • افرادی که بطور مداوم سیگار می کشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـیکوتین مقاومت حاصل کرده و برای دستیابی به اثرات سیگار به تعداد سیگار بیشتری نیاز دارند.
اثرات نیکوتین در بدن
نیکوتین عملکرد بدن و مغز شما را دگرگون میـکـند. نتیجه نـهایـی متناقض میباشد: نیکوتین هم نیرو بخش و محرک و هم سرکوبگر و آرامش دهنـده اسـت. نـیکوتین اثرات زیررا در بدن ایجاد میکند: 1- نـیـکوتـین سبـب تـرشـح فـوری آدرنالین می گردد. با اثر آدرنالین هنگامی کـه شـمـا وحشتزده هستید و یا حالت هجومی پیدا میکنید آشنا هستید: ضربان قــلبتان سریعتر شده، افزایش فشار خون، تنفس سریع و کم عمق، افزایش گلوکز خون، کـاهـش دمای پـوسـت، تحریک سیستم عصبی مرکزی. خـود نیـکوتـیـن نـیز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولین میگردد (انسولین قند خون را کاهش میدهد) بـنابراین نیکوتین سبب میـشـود گلوکز بیش از معمول در خون وجود داشته باشد که بـاعث مـی گــردد شـخـص احساس گرسنگی کمتری کند. 2- نیکوتین متابولیسم پایه را افزایش می دهد یعنی فرد کالری بیشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراین به مرور زمان وزنشان کاهش خواهد یافت. 3- نیکوتین سبب افزایش ترشح استیل کولین می گردد .افزایش استیل کولیــن باعــث افزایش فعالیتهای نورونهای مغزی، بهبود سرعت عمل واکنش شما به محرکات، افزایش توانایی تمرکز کردن میشود. 4- افزایش ترشح دپامین: این همان عاملی است که به فرد در پـی اسـتـعـمـال سـیگار حس خوشی و نشاط میدهد. 5- سبب آزاد سازی گلوتامات که سبب افزایش یادگیری و حافظه می گردد. 6- افـزایش تـرشـح آنـدروفـیـن. آندروفین یک مسکن درد طبیعی بدن است و خـاصـیـتـی همچون مرفین دارد. اما در دراز مدت نیکوتین اثرات مخرب زیر را بدنبال دارد: 1- فشار خون بالا. 2- انسداد عروق خونی و در پی آن سکته قلبی و مغزی. 3- کاهش ویتامین C. 4- کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن. 5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ریه. 6- برونشیت و آمفیزم. 7- زخم معده. 8- کاهش وزن. 9- کاهش حواس بویایی و چشایی. 10- چین و چروک پوست . 11- ناباروری در مردان.