آیاشما هم جزو افراد فراموشکار هستید؟ آیا می‌توانید نام عناصر درس شیمی را به یاد آورید. یا این که تاریخ اولین برخورد با همسرتان را به خاطر می‌آورید؟ مسلما خیر. این به دلیل آن است که حافظه به صورت انتخابی عمل می‌کند.
برخی از مسائل را به دلیل اهمیت بیشتر آسان‌تر از بقیه به ذهن می‌سپاریم. اما مغز قابلیت به خاطر سپردن هر موضوعی را دارد و فقط به کمی تمرین و ممارست نیاز است. در زیر شما را با روش‌های بهبود حافظه آشنا خواهیم کرد.
مساله: به جای پرداختن و وارد شدن به مطالب پیچیده روان‌شناسی در زمینه حافظه کوتاه مدت و بلندمدت بیایید فقط قرار بگذاریم دیگر مسائلی که نباید فراموش می‌کردیم را از قلم نیندازیم. برای مثال هر کسی، شاید به غیر از معلم شیمی، شما را به خاطر به یاد نیاوردن فرمول یک ماده خاص خواهد بخشید.

با این حال ممکن است هنگامی که در تختخواب خود دراز کشیده‌اید، به دلیل به خاطر نیاوردن تلفن دوست صمیمی‌تان کلافه و پریشان شوید. در زیر مواردی را که باید سعی در به ذهن سپردن آنها نمایید، آورده شده است: اسامی، شماره‌های تلفن، قیافه‌ها، کارها، قرارهای ملاقات، تاریخ‌های تولد، گفتگوها و حقایق.
به یاد نیاوردن موارد فوق معمولا نتیجه توجه نداشتن به اندازه کافی است. اگر برایتان مهم بود، هیچ‌گاه فراموش نمی‌کردید. بار دیگر کمی بیشتر سعی و دقت کنید و ببینید تا چه اندازه بیشتر موفق خواهید شد. همچنین مشخص کنید که کدام حافظه را دارید. بصری یا سمعی. وقتی پاسخ این سوال معلوم شد، در موقعیتی بهتر برای بهبود حافظه خود قرار خواهید گرفت.
در این قسمت نکات مهمی برای بهبود مهارت‌های به ذهن سپردن مسائل آمده است: 
* فعال باشید
این درباره هر چیزی باید اعمال شود. هنگامی که در حال شنیدن، تفکر و مطالعه هستید، سعی کنید از مطالبی که فرد دیگری به شما گفته، نکته‌برداری کنید. اگر بی‌حال و غیرفعال باشید، مغزتان دچار کندی و تعلل خواهد شد و اگر برای فعال بودن تلاش کنید، ذهنتان آنچه را که می‌بیند و می‌شنود را ثبت نموده و راحت‌تر می‌توانید آن را به خاطر بسپارید.
*تمرکز کنید
به جزییات دقت کنید. در طول روز چیزهای بسیار زیادی را می‌شنویم اما تنها آنهایی را به یاد می‌آوریم که برایمان اهمیت داشته باشد. مسائل مورد اهمیت خود را گسترش دهید تا بیشتر بتوانید آنها را به ذهن بسپارید. یک روش خوب این است که همه چیز را حیاتی فرض کنید. وانمود کنید که یک کارآگاه جنایی هستید و هرآنچه در اطراف شما در حال اتفاق افتادن است، اهمیت دارد.
پیوستگی ایجاد کنید: بین انچه می‌خواهید به یاد بسپارید و آنچه از پیش در ذهن دارید، ارتباط به وجود آورید. این ارتباط می‌تواند یک رنگ، یک عدد یا یک کلمه هم‌قافیه باشد. برای به‌خاطر داشتن نقشی از چیزهای مختلف، تصاویری که هم‌قافیه با اعداد هستند را برای خود مجسم کنید. همچنین می‌توانید از کلمات مخفف و ترکیب اسامی یا متصل نمودن اول حروف کلمات (مانند حروف ابجد) استفاده کنید.
*تکرار کنید
روش تنبیه معلم مدرسه‌تان را به یاد دارید؟ هرگاه فردی دچار خطایی می‌شد، مجبورش می‌کرد چندین و چند بار مطلبی را بنویسد. تکرار برای به ذهن سپردن موضوعات کمک کرده و باعث حک‌شدن افکار در مغزتان می‌شود. هرگاه فردی را ملاقات می‌کنید اسم او را در ذهن خود تکرار کنید. وقتی کسی شماره تلفنش را به شما می‌دهد، چندین‌بار آن را روی کاغذ بنویسید و با صدای بلند تکرار کنید. اگر می‌خواهید مطلبی را حفظ کنید، کافی است آن را چندین‌بار روی تکه‌ای کاغذ بنویسید.
*اسامی را به هم ربط دهید
وقتی با کسی که با او قبلا آشنا شده‌اید، اما اکنون اسمش را به یاد نمی‌آورید، برخورد می‌کنید، دچار آشفتگی می‌شوید. مشکل را می‌توانید با مرتبط‌کردن آن اشخاص با کسی که به آنها شباهت دارد یا با واژه‌ای که با یکی از خصوصیات شخصیتی آنها نزدیک است، حل کنید. با اسامی آنها بازی کنید و یک تصویر خیالی از آنها در ذهن خود مجسم نمائید. برای به یادآوردن اسم فردی می‌توانید حروف الفبا را از ابتدا بازگو کنید تا این‌که به حرف ابتدای اسم او برسید. حتما با این کار اسم را به خاطر خواهید آورد.
*تصویری با مفهوم ایجاد کنید
از هر آنچه می‌خواهید به خاطر بسپارید، تصویری خیالی در ذهن ایجاد کنید. موضوعی را در ذهن خود تصور نمایید تا بتوانید همه چیز را به صورتی واضح مشاهده کنید. وقتی چیزی را فراموش کردید، این تصویر را مجسم کنید تا مغزتان اطلاعات از دست رفته را بازیابی نماید.
*رهنمودهای همه‌منظوره‌
عمل کردن به این نکات باعث می‌شود ذهنی خلاق‌تر نسبت به گذشته داشته باشید.
* از اطلاعات لذت ببرید
ما همیشه موضوعاتی را در خاطرمان نگاه می‌داریم که به آنها علاقه‌مند هستیم، اگر از ریاضیات متنفر هستید، حفظ کردن فرمول‌ها و تئوری‌های پیچیده برایتان بسیار سخت خواهد بود. اما اگر یک فرضیه ریاضی را به صورت کامل مطالعه کنید و با مصائب و سختی‌های فردی که آن فرضیه را مطرح و عمر خود را برای اثبات آن صرف کرده آشنا شوید، یه موضوع علاقه‌مند می‌شوید و به خاطر سپردن آن بی‌ دردسر و آسان خواهد شد. همین مطلب در خصوص مسائل دیگر نیز صادق است حتما دلیلی وجود دارد که به یادآوردن شماره تلفن رستوران مورد علاقه‌تان آسان‌تر از شماره تلفن مطب دندانپزشک شماست.
* وقت بگذارید
حافظه به صورت لحظه‌ای و آنی عمل نمی‌کند. برای هضم و درک اطلاعات باید وقت کافی صرف کنید. البته به خاطر سپردن بعضی چیزها سریع‌تر از بعضی دیگر انجام می‌گیرد. اما هیچ وقت خودتان را به دلیل کند بودن سرزنش نکنید. وقتی سعی در حفظ کردن چیزی دارید، سطح انرژی خود را بالا نگاه دارید و به صورتی موثر تمرکز کنید.
* آرامش داشته باشید
فشار روانی برای برخی از افراد مفید است، اما اغلب وقتی ما از تنش‌ها رها هستیم، بهتر عمل می‌کنیم. نفس عمیق بکشید و آرامش خود را حفظ کنید. تمدد اعصاب باعث بالا رفتن سطح آگاهی و قابلیت به خاطر سپردن در شما می‌شود.
* گزینشی عمل کنید
محال است یک فرد همه مسائل اطراف خود را به ذهن بسپارد. شما باید انتخاب‌گر باشید، آنچه را که مایل به نگهداری‌اش در حافظه هستید، برگزیده و بقیه را فراموش کنید. مغز شما مانند یک فایل می‌ماند. بنابراین پرونده‌های غیرضروری را دور انداخته و فضا را برای نگهداری چیزهایی مهم‌تر آزاد بگذارید.

مترجم: رزیتا شاهرخ‌
منبع: Readers digest